Najaarslezing door Annegreet van Bergen, 27 september 2023

In de vertrouwde omgeving van de bovenzaal van het Stedelijk Museum te Vianen vond op 27 september 2023 de najaarslezing plaats.

De spreekster, Annegreet van Bergen, hield een lezing over de enorme economische groei die na de Tweede Wereldoorlog en met name  tijdens de Wederopbouw vanaf de jaren ’50 heeft plaatsgevonden.  De presentatie was voor een groot deel gebaseerd op een aantal boeken, zoals ‘Gouden Jaren en Het Goede Leven’, die zij geschreven heeft.

Voorafgaand aan haar lezing introduceerde Ralf Krämer, de voorzitter van onze vereniging, Annegreet en beloofde hij de bezoekers die voor een volle zaal hadden gezorgd vele ‘aha erlebnissen’ . Dat bleek een juiste inschatting. Dit mede veroorzaakt door het feit dat de gemiddelde leeftijd ruim boven de 30 jaar lag.

Dat het leven in Nederland drastisch veranderde verklaarde de spreekster vooral door de economische groei die plaats heeft gevonden.

Interessant was haar zienswijze over de veranderde positie van de vrouw. In de jaren ’50 beperkte voor velen het recht van de vrouw zich tot het aanrecht. Een jonge vrouw werd voorbereid voor het huwelijk en voor het runnen van het huishouden. Door een aantal factoren veranderde haar positie in de jaren ’50 en ’60. Gezinnen konden kleiner worden omdat er door de introductie van de AOW en de Bijstand van overheidswege, deels, bestaanszekerheid werd geboden.
De economische groei gaf kinderen meer gelegenheid vervolgonderwijs te volgen. Eerst de jongens en daarna de meisjes. Dat dan weer wel. Tenslotte noemde zij de introductie en de beschikbaarheid van elektrische apparaten die zorgden dat het huishouden veel minder tijd ging vergen. De wasmachine stond wat haar betreft met stip op 1.

Allerlei zaken die men voorheen niet kende of uitsluitend voor een kleine bevoorrechte groep beschikbaar waren werden door haar benoemd. Zij verwees o.a. naar de brommer en de auto die voor steeds meer mensen beschikbaar kwam en de mobiliteit sterk ten goede kwam. Maar ook zaken als warm stromend water en een heuse badkamer kwamen voor een ieder binnen bereik.

Roken was uiteraard standaard. De gezondheidszorg stond op een veel lager niveau.

Na de pauze die op haar lezing volgde vond er een interessant samenspel plaats tussen haar en het publiek. Dit stond sterk in de trant van: ’weet je nog dat toen…’

Als ‘toetje’ wees zij op het eind van de avond nog op een aantal hedendaagse verworvenheden. Zij noemde Google maps die zjj voor haar trip van Zutphen naar Vianen geraadpleegd had, toonde een oud spoorboekje en vergeleek dat met de huidige reisplanner van de NS.

Hoewel zij ook een kritische noot kon plaatsen: ‘wat destijds luxe was is nu noodzaak geworden’ met een verwijzing naar de wasmachine was haar conclusie dat wij het goed hebben, er een enorme vooruitgang op allerlei terreinen is geboekt en wij onze zegeningen mogen tellen.