Excursie Kasteel Amerongen

De ‘kleine’ excursie bracht ons op 11 juni 2022 naar Kasteel Amerongen.

Reeds in de 13e eeuw was er sprake van een middeleeuwse woontoren. In de eeuwen daarna werd deze uitgebouwd tot een kasteel. Het is verschillende keren verwoest en herbouwd. In 1673 sloeg het noodlot weer toe. De Franse bezettingsmacht brandde het af. De familie van Reede waren de eigenaren en bewoners maar verbleven in 1672 (het rampjaar) en 1673 elders. Na de Franse terugtocht lieten zij het kasteel herbouwen. De herbouw was in 1680 afgerond. De familie van Reede speelde tijdens de Franse bezetting een belangrijke rol. Godard Adriaan van Reede was diplomaat voor de Republiek in Berlijn en zorgde ervoor dat de Keurvorst van Brandenburg in de oorlog met Frankrijk, stadhouder prins Willen III, ging steunen.
Margaretha Turnor, echtgenote van Godard was in 1672 in Den Haag, achter de waterlinie, gaan wonen. Hun zoon Godard van Reede speelde een cruciale rol in het leger van de republiek.
Tijdens de oorlogsjaren onderhielden zij onderling een zeer intensieve briefwisseling die bewaard is gebleven en die zich bevindt in het Utrechts archief. Door deze correspondentie is voor ons een helder beeld ontstaan over die periode door de ogen van tijdgenoten.

In het kader van de herdenking 350 jaar Rampjaar is er in vier zalen in het kasteel de tentoonstelling Goet en Bloet over de van Reedes en de herbouw van het kasteel ingericht.

Na een informatieve video, ingesproken door Luc Panhuysen, auteur van het boek ‘Rampjaar 1672’ over de genoemde briefwisselingen, werden de vier ruimtes met beeldmateriaal, originele brieven en voorwerpen uit die tijd door ons als eerste bezocht.

Vervolgens werden de overige kamers en zalen in het kasteel aangedaan. Er waren tal van gidsen aanwezig en dat leverde bijzondere aanvullende informatie op.

We brachten een bezoek aan de eetkamer, een slaapkamer, een balzaal en de keuken.

We leerden dat gobelins uitsluitend zo genoemd mogen worden als deze in Parijs zijn vervaardigd. Vergelijkbaar met champagne die zo genoemd mag worden als deze in de Champagnestreek verbouwd is. De tapijten die in Amerongen hangen zijn in het oosten van Duitsland vervaardigd en worden wandtapijten genoemd.

Vrouwe Turnor had het kasteel in de stijl van het Hollands Classisme laten herbouwen maar wel met een Engelse component, het zogenaamde symmetrische model. Werd er links in een hal een deur als ingang naar een kamer geplaatst dan werd er ook aan de rechterzijde een deur geplaatst. Bij een tussenverdieping zijn er, vanwege de symmetrie zelfs twee loze deuren aangebracht. De ontvangstzaal is rijkelijk versierd met schilderijen. Boven de imposante haard hangt een portret van de Keurvorst van Brandenburg. Naast militaire en politieke steun aan Willem III had hij voor de herbouw van het kasteel een enorme partij hout geschonken. Maar er zijn ook de nodige portretten van de Oranjes te bewonderen. Willem van Oranje, natuurlijk prins Willem III en prins Maurits. Gelet op de warme band (prins Willem III is vaak op bezoek  geweest) van de van Reedes met de Oranjes is dat niet verwonderlijk. Ook is er een borstbeeld en een schilderij van Keizer Wilhelm II in het kasteel aanwezig. Hij heeft anderhalf jaar na WO1 in kasteel Amerongen onderdak gevonden. Interessant is om te merken dat niet alleen de Keurvorst van Brandenburg maar ook vele Oranjes en Keizer Wilhelm II in de Hohenzollern-dynastie te plaatsen zijn. Dat geldt zelfs voor onze huidige koning Willem Alexander. Was het niet Wilhelmina die zorg droeg dat Der Kaiser na WO I, ondanks de vele protesten van Europese leiders, een plek in Nederland kreeg en in Doorn zijn rustplaats vond!
Het deed mij goed om een schilderij van Frederik Hendrik te mogen ontwaren. Hij was tenslotte de zwager van Johan Wolfert van Brederode. Toch ook nog een link naar Vianen.

In 1879 erfde Godard graaf van Aldenburg Bentick het kasteel. De familie bleef er permanent wonen tot 1977. Het werd toen verkocht aan de Stichting Utrechts Kastelen. Tot begin 21ste eeuw bleven er voor de familie een aantal vertrekken gereserveerd.

Het was een heerlijke middag waar zestien leden van onze vereniging hebben mogen genieten van de geschiedenis van het kasteel en kennis hebben genomen van het Rampjaar 1672. Velen hebben daarna nog op een terrasje in het mooie Amerongen plaatsgenomen. Dit onder het genot van een geweldig voorjaarszonnetje.
Dank aan de uitstekende organisatie.

Rob de Graaff